Vì sao website chạy chậm?

Website hiện nay đã trở thành nền tảng cho nhiều hoạt động kinh doanh, quản lý và điều hành then chốt. Một website có tốc độ chậm giống như con đường giao thông bị quá tải tắc nghẽn, hoặc giống như cánh cửa cơ quan nhà nước vào những ngày nộp thuế cuối năm, tốc độ xử lý hồ sơ chậm trễ khiến đoàn người xếp hàng ngày càng thêm dài và không ít người trong số đó đã phải bỏ cuộc chấp nhận nộp thuế muộn và chịu phạt.

Nghiên cứu mới nhất về website cho thấy người truy cập thường không chờ được quá 4 giây để truy cập vào một trang web. Người dùng có xu hướng bỏ sang một trang khác nếu tốc độ truy cập chậm hơn thời gian 4 giây này.

Để hiểu vì sao website chậm thì trước hết chúng ta phải hiểu tốc độ của một trang web phụ thuộc vào những yếu tố nào? Yếu tố nào là khách quan, chủ quan và yếu tố nào là quan trọng nhất.

Tốc độ truy cập một trang web về căn bản phụ thuộc vào những yếu tố sau:

• Phần cứng máy chủ web bao gồm: Bộ nhớ RAM, tốc độ CPU, ổ cứng
• Phần cứng mạng như ổ cắm mạng, băng thông và tốc độ đường truyền kết nối Internet (từ máy chủ tới Internet)
• Phần mềm bao gồm: Hệ điều hành máy chủ (như Linux), phần mềm máy chủ web (như Apache), phần mềm máy chủ cơ sở dữ liệu (MySQL), phần mềm lập trình web (như PHP), một số phần mềm khác như firewall hoặc diệt virus cũng có thể ảnh hưởng tới tốc độ truy cập web.
• Ứng dụng web (mã lập trình) hoặc cấu trúc website thiết kế rườm rà cũng ảnh hưởng khá nặng nề tới tốc độ truy cập vào trang web. Đặc biệt nếu phần lập trình web bị viết bởi một lập trình viên thiếu kinh nghiệm thì khắc phục tốc độ web sẽ vô cùng khó khăn, nhiều trường hợp là không thể.

Những yếu tố khách quan ảnh hưởng tới tốc độ truy cập web có thể là:

Cơ sở hạ tầng Internet tại khu vực khách truy cập không ổn định, đứt cáp, bị tấn công từ chối dịch vụ (DoS), bị nhà chức trách chặn, ngân sách dành cho phần cứng máy chủ không đủ (dẫn tới thuê máy chủ yếu).

Những yếu tố chủ quan (đa phần web chạy chậm là do yếu tố chủ quan) bao gồm:

Cấu hình các phần mềm máy chủ web không phù hợp dẫn tới ảnh hưởng tiêu cực tới tốc độ chạy web. Những phần mềm hay bị cấu hình sai nhất chính là Apache và MySQL. Thiết kế hệ thống không chuẩn dẫn tới kết cấu hệ thống không logic, không tương thích với quy mô của website. Và cuối cùng, phần mã lập trình được viết mà không lưu tâm tới tốc độ chạy ứng dụng, sử dụng quá nhiều vòng lặp, sử dụng quá nhiều tài nguyên hệ thống không cần thiết dẫn tới chương trình chậm, thậm chí dẫn tới sự cố cho toàn bộ hệ thống (treo máy).

Trong hai yếu tố khách quan và chủ quan tác động xấu tới tốc độ web thì rõ ràng yếu tố chủ quan, yếu tố con người là quan trọng nhất, quyết định tới khả năng vận hành trơn tru trang web. Nếu website được thiết kế bởi một nhà hoạch định web tồi (phân tích, thiết kế hệ thống) và phần lập trình web viết bởi những lập trình viên thiếu kinh nghiệm, cẩu thả thì cho dù website được chạy trên một siêu máy chủ với băng thông Internet không giới hạn,  tốc độ tải một trang web cũng sẽ vẫn chậm như thường.